Wzdęty i bolący brzuch przez wiele osób traktowany jest jako chwilowy problem związany z trawieniem. Jednak w ten sposób nasz organizm może także dawać znak o poważnym problemie. Tego typu dolegliwości są bardzo powszechne i dotykają wielu osób na całym świecie. Niestety wiele ludzi je bagatelizuje, uznając za przejściowe problemy trawienne. Tymczasem, takie symptomy mogą świadczyć o poważniejszych schorzeniach, które wymagają natychmiastowej wizyty u specjalisty. Dlatego też, w niniejszym artykule przedstawimy przyczyny wzdęć i bólu brzucha oraz możliwe choroby, które mogą się za nimi kryć. Zachęcamy do ostrożności w przypadku wystąpienia tych nieprzyjemnych dolegliwości.
Jak często występują wzdęcia i jakie są ich powody?
Najczęściej spotykaną przyczyną bólu brzucha i towarzyszących mu wzdęć jest nadmiar gazów w jelitach. Jeśli problemy te występują zaraz po jedzeniu, może to oznaczać kłopoty z trawieniem. Mogą one wynikać ze spożycia zbyt dużej ilości kalorii w krótkim czasie lub występujących nietolerancji pokarmowych. Tym, co jest charakterystyczne dla wzdęć i bólów brzucha wynikających z jedzenia lub zmian hormonalnych u kobiet, jest to, że ustępują zwykle po kilku godzinach.
Wzdęty i bolący brzuch może mieć różne przyczyny. Poniżej przedstawiamy kilka możliwych powodów:
- Zły sposób odżywiania – jedzenie dużych ilości tłustych, ciężkostrawnych lub gazotwórczych produktów, picie gazowanych napojów, jedzenie zbyt szybko oraz późno w nocy.
- Nietolerancja pokarmowa – niektóre osoby mogą mieć nietolerancję laktozy, fruktozy, glutenu lub innych składników żywności, co może powodować wzdęcia i bóle brzucha.
- Stres – może powodować zaburzenia trawienia.
- Niektóre rodzaje leków – preparaty, które najczęściej je wywołują to m.in. leki przeciwbólowe (takie jak opioidy i NLPZ), przeciwdepresyjne, przeciwcholinergiczne oraz doustne środki antykoncepcyjne.
- Zbyt mała ilość błonnika w diecie – dieta uboga w błonnik powoduje problemy z trawieniem i wypróżnianiem.
Czy wzdęty brzuch może być objawem choroby?
Wzdęcia to dolegliwość, która może wskazywać na wiele poważniejszych problemów zdrowotnych. Warto pamiętać, że jeśli dołączą do nich inne objawy, takie jak utrata masy ciała, gorączka, obecność krwi w kale czy długotrwały ból brzucha, należy skonsultować się z lekarzem. Skieruje on na odpowiednie badania, aby zdiagnozować przyczynę dolegliwości i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Częste występowanie wzdęć i bólu brzucha może świadczyć m.in. o zespole jelita drażliwego (IBS). W tym wypadku wzdęciom towarzyszą bóle brzucha, niestrawność, biegunki lub zaparcia. Zaburzenie perystaltyki jelit jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną, jednak odpowiednio dobrane leki i zmiana stylu życia pacjenta mogą zminimalizować dolegliwości.
Niestety, lista chorób powodujących wzdęcia jest znacznie dłuższa i może obejmować takie groźne schorzenia, jak rak jelita grubego, choroby zapalne jelit, przepukliny jelitowe, guzy jajnika i macicy czy choroby neurologiczne. Dlatego ważne jest, aby pacjenci zwracali uwagę na wszelkie niepokojące objawy i regularnie przeprowadzali badania, które pomogą wykryć potencjalne problemy zdrowotne na wczesnym etapie.
Kiedy należy martwić się wzdętym brzuchem?
Warto skonsultować się z lekarzem w celu wykluczenia innych schorzeń i rozpoczęcia odpowiedniego leczenia, gdy:
- wzdęcia trwają przez dłuższy czas i mimo stosowania domowych sposobów nie ustępują,
- wzdęciom towarzyszy silny ból brzucha,
- wzdęcia występują razem z gorączką i wymiotami,
- jest to powracający problem, którego przyczyny nie można określić.
Wzdęcia i ból brzucha a SIBO
Wzdęć i bólu brzucha nie można lekceważyć, gdyż są one jednym z objawów świadczących o występowaniu przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO). Zazwyczaj bakterie te znajdują się w jelitach grubych, ale w przypadku SIBO przenikają one do jelita cienkiego i tam zaczynają się rozmnażać w nieodpowiedniej ilości. Efektem nadmiaru bakterii tlenowych i beztlenowych jest fermentacja węglowodanów i towarzyszące dolegliwości, takie jak wzdęcia, tkliwy brzuch, niestrawność, biegunki, uczucie pełności. Objawy nasilają się zwłaszcza po spożyciu surowych owoców, warzyw oraz kiszonek i probiotyków.
W jaki sposób można rozpoznać SIBO?
SIBO, czyli zespół nadmiernego rozrostu bakterii jelitowych, może mieć wiele objawów, takich jak bóle brzucha, wzdęcia, biegunki lub zaparcia, uczucie ciężkości po posiłkach oraz problemy z trawieniem. Jedynym skutecznym sposobem na diagnozę Small Intestinal Bacterial Overgrowth jest wykonanie testu oddechowego na obecność wodoru i metanu.
Badanie polega na spożyciu specjalnego roztworu, który zawiera węglowodany, a następnie monitorowaniu poziomów wodoru i metanu w wydychanym powietrzu. W przypadku wystąpienia wzrostu tych gazów w jelitach, można potwierdzić diagnozę SIBO. Warto jednak zwrócić uwagę, że niektóre inne choroby, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego, mogą również prowadzić do podobnych objawów, dlatego ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu dokładnej diagnozy i leczenia.
 | Publikacja powstała dzięki współpracy z nowoczesną placówką diagnostyczno-zabiegową – Centrum Medyczne Skopia w Krakowie. |
