Produkty pszczele w lecznictwie, rodzaje, zastosowanie

Produkty pszczele w lecznictwie, rodzaje, zastosowanie

Apiterapia to metoda leczenia, profilaktyka i promocja zdrowia za pomocą produktów pszczelich i preparatów czyli apiterapeutyków sporządzonych z użyciem tych produktów. Mówiąc o właściwościach biotycznych produktów pszczelich i ich zastosowaniu w apiterapii, podkreślić należy ich wielokierunkowe działanie: antybakteryjne, cytostatyczne, regeneracyjne, lipostabilne, stymulujące metaboliczne, detoksykacyjne, immunomodulacyjne, znieczulające i hormonopodobne

Wszystkie produkty pszczele wykorzystywane są w mniejszym lub większym stopniu przy leczeniu, bądź też zapobieganiu chorobom różnego rodzaju. Ponieważ rośliny zawierają różne substancje farmakologiczne, niektóre gatunki miodu mogą zawierać składniki leczące pewne schorzenia.

Produkty pszczele w lecznictwie, rodzaje, zastosowanie

Miód – rodzaje, zastosowanie

Miód akacjowy – kolor biały lub kremowy, zapach kwiatów akacji, smak słodki, mdły. Znajduje zastosowanie przy zaburzeniach układu trawiennego (zgaga, kwasota), za sprawą olejków eterycznych, flawonów i śluzów. Długo nie krystalizuje.

Miód rzepakowy – barwy białej do jasnożółtej, o słabym zapachu kwiatów rzepaku, o smaku słodkim z dodatkiem gorzkiego. Zawiera olejki eteryczne, goryczki, witaminy i sporo aminokwasów. Łatwo przyswajalny przez wątrobę, posiada duże właściwości detoksykacyjne. Szybko krystalizuje, zapach i wygląd po skrystalizowaniu mało apetyczny, jednak najlepszy w chorobach serca.

Miód lipowy – kolor herbaciany, zapach kwiatów lipy, smak ostry, gorzkawy. Zawiera olejki eteryczne, saponiny, kwas askrobinowy i inne składniki o działaniu napotnym, przeciwgorączkowym, wykrztuśnym i uspakajającym. Posiada dużą aktywność antybiotyczną.

Miód koniczynowy – z koniczyny białej, słomkowy o słodkim smaku lub z czerwonej, łososiowy, lekko kwaśny. Słaby zapach kwiatów koniczyny. W miodzie tym jest dużo glikozydów, alkaloidów, kurmaryny, witamin i barwników. Działa uspakajająco, stosowany jest w wyczerpaniu nerwowym i anemii.

Miód malinowy – barwy złocistomalinowej o zapachu malin o kwaśnym smaku. Zawiera dużo kwasów organicznych, w tym salicylowy, dużo pektyn i witamin oraz sporo mikroelementów. Wykazuje działanie napotne, przeciwgorączkowe i antyseptyczne. Podawany jest również w niedokrwistości i miażdżycy.

Miód wielokwiatowy – zbierany z różnych ziół i roślin uprawnych. Najczęściej jest koloru jasnobrązowego, o zapachu zależnym od zebranego nektaru. Stosowany przeciw anemii i przeciwalergiczny.

Miód gryczany – koloru bursztynowego lub brązowego, o silnym zapachu kwiatów gryki i ostrym, lekko piekącym smaku. Zawiera dużo magnezu i witamin. Stosowany w schorzeniach układu krążenia, miażdżycy, osłabieniu pamięci, a także po złamaniach.

Miód wrzosowy – koloru brunatnego, o zapachu kwiatów wrzosu i ostrym, gorzkawym smaku. Zawiera arbustynę, dużo soli mineralnych, kwasy organiczne i garbniki. Jest dobry na zapalenia dróg moczowych, kamicę nerkową oraz zapalenie jelit.

Miód ze spadzi drzew iglastych – jest szarozielony, o zapachu korzennym, smaku delikatnym, aczkolwiek mało słodki. W tym miodzie występuje cukier spadziowy – melicytoza, oraz dużo dekstryn, związków azotowych i mikroelementów. Działa przeciwzapalnie, wykrztuśnie i antyseptycznie. Stosowany przy obniżonej odporności organizmu, schorzeniach płuc, stawów i układu nerwowego. Przeciwdziała promieniowaniu jonizującemu. Miód ze spadzi drzew liściastych – głównie lipy, klonu jawora, o barwie zielonkawozłocistej i szarozielonej. Posiada słaby zapach korzenny, a smak raczej cierpki. Ma właściwości moczopędne, żółciopędne oraz przeciwzapalne i dezynfekujące.

Miód mieszany spadziowo – nektarowy – kolor brunatnozielony, zapach różny, przeważnie korzenny; mało słodki. Ma dużą aktywność antybiotyczną.

Kit pszczeli – zastosowanie

Zarówno roztwory propolisowe (o różnych stężeniach), jak i maści, których głównym składnikiem jest kit pszczeli, ze względu na właściwości są wykorzystywane w lecznictwie. Roztwór propolisowy – posiada właściwości bakteriostatyczne, bakteriobójcze, regenerujące. Polecany w stanach zapalnych, schorzeniach górnych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego. Działa podobnie jak antybiotyki. Stosuje się od 15 do 25 kropli na miód, cukier lub wodę 2 razy dziennie, przed śniadaniem i po kolacji. Dzieci nie więcej jak po 10 kropli 2 razy dziennie. Masć propolisowa – znalazła zastosowanie w trudno gojących się ranach, oparzeniach, odleżynach, odmrożeniach, niektórych grzybicach i łuszczycach

Wyciąg propolisowy

50g rozdrobnionego propolisu, 500cm3 alkoholu etylowego 70% (350ml spirytusu i 150ml przegotowanej wody) – pozostawić w temperaturze pokojowej, bez dostępu światła, przez ok. 14 dni – codziennie wstrząsać. Wstawić na 24 godziny do lodówki. Przecedzić. Przechowywać w temperaturze pokojowej w ciemnym szklanym naczyniu.

Masło propolisowe

1 kg masła rozpuścić, wsypać 150g rozdrobnionego propolisu, wymieszać, przetrzeć przez sitko lub gazę. Przechowywać w lodówce.

Mleko propolisowe

1 litr świeżego mleka zagotować, dodać 50g rozdrobnionego propolisu, wymieszać, przecedzić przez sitko lub gazę, ostudzić, zebrać wierzchnią warstewkę wosku, przechowywać w lodówce.

Maść propolisowa

70g wazeliny i 15g rozdrobnionego propolisu wymieszać w naczyniu wstawionym do gorącej wody, przetrzeć przez sitko lub gazę, ostudzić.

Nagniotki (maść)

50g kitu pszczelego, 20g wosku, sok z jednej cytryny; ucierać \”na ciepło\”, aż powstanie jednolita maść. Stosować codziennie na nagniotek, aż zbieleje; po wymoczeniu wyjąć razem z \”korzeniem\”.

Pyłek

Pyłek stanowią męskie elementy rozrodczych roślin nasiennych. Należy on do ważnych składników pożywienia pszczół, stanowiąc źródło substancji odżywczych i mineralnych, niezbędnych pszczołom do produkcji mleczka pszczelego, będącego pokarmem dla wylegających się larw. Pszczeli pyłek kwiatowy jest nowoczesnym wieloskładnikowym, naturalnym preparatem pszczelim niezbędnym do właściwego przebiegu podstawowych reakcji życiowych.

Pszczeli pyłek kwiatowy zawiera flawonoidy, białka, aminokwasy, witaminy, węglowodany, dezoksyrybonukleotydy, enzymy, koenzymy, substancje mineralne i pierwiastki śladowe – niezbędne do właściwego przebiegu podstawowych reakcji życiowych. Pszczeli pyłek kwiatowy poprawia bilans energetyczny tkanek zwiększając poziom ATP i neutralizując w ten sposób wpływ wielu toksycznych czynników, a co za tym idzie, podnosi odporność organizmu i umożliwia szybsze przywrócenie zaburzonej równowagi. Bierze udział w wielu ogniwach przemiany białkowej, uczestniczy w syntezie kwasów nukleinowych, jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu krwiotwórczego oraz do prawidłowego rozwoju wszystkich komórek ustroju. Odgrywa ważną rolę w pobudzaniu i hamowaniu szeregu reakcji enzymatycznych.

Pszczeli pyłek kwiatowy ma również duży wpływ na metabolizm tłuszczów, powodując zwiększoną ich oksydację, a więc przyspieszając ich wykorzystanie, w wyniku czego zmniejsza się w wątrobie zawartość trójglicerydów. Powoduje zwiększoną dehydrogenację kwasów tłuszczowych oraz zwiększa stężenie kwasu linolowego, linolenowego i archaidonowego w surowicy krwi i w wątrobie.

Odgrywa ważną rolę w procesach przeciwmiażdżycowych. Pszczeli pyłek kwiatowy, dzięki dużej zawartości witamin rozpuszczalnych w wodzie, uczestniczy w procesach energetycznych prowadzących do syntezy nukleotydów oraz w procesach neurofizjologicznych. Zapobiega gromadzeniu się, w dużych ilościach, kwasu pirogronowego i kwasu mlekowego w tkankach i płynach ustrojowych. Jest to szczególnie korzystne dla układu nerwowego, utrzymania prawidłowej mineralizacji ustroju oraz aktywacji jego mechanizmów odpornościowych. Uwzględniając fakt, iż w ogólnej konsumpcji jest coraz większy udział żywności przetworzonej przemysłowo, w której zawartość witamin jest dużo mniejsza niż w surowcach, pszczeli pyłek kwiatowy jest w tej sytuacji głównym źródłem uzupełniania niedoborów.

Spożywanie mieszanki pyłku z miodem działa skutecznie w anemii, chorobach systemu nerwowego, zmęczeniu, zniechęceniu, dodając nowych sił życiowych. Trzy razy dziennie jedna łyżeczka pyłku zmieszana z taką samą ilością miodu jest najlepszą dawką.

Pyłek pomaga w dolegliwościach kiszek, osłabieniach, wyczerpaniu nerwowym, wzmaga przekrwienie mózgu, wzmacnia siłę wzroku, zdolność myślenia, wzmacnia słabe anemiczne dzieci, wspomaga we wzroście, przy zaburzeniach w krwioobiegu, leczy wady organiczne. W przypadkach tych używa się go, żując świeży lub suchy z łyżką wody ewentualnie łyżeczką miodu. Można też sporządzić papkę z sera , marmolady. Stosuje się go mieszając z mlekiem, sokiem owocowym lub papką z płatków owsianych.

Mleczko pszczele

Mleczko pszczele jest produkowane w gruczołach gardzielowych robotnic. Są to pszczoły w wieku 4-14 dni. Mleczkiem pszczelim karmione są wszystkie larwy czerwiu trutowego i pszczelego do trzeciego dnia życia; larwy, z których rozwijają się matki pszczele – do 5 dnia życia, oraz potem (po wygryzieniu się z matecznika) – przez całe życie pszczoły królowej. W mleczku pszczelim zawarte są nie poznane jeszcze substancje, które powodują, że z takiego samego jajeczka rozwija się albo pszczoła, albo królowa. Jest to substancja o konsystencji gęstej śmietany, barwy białej z odcieniem perłowym. Mleczko pszczele, pod względem biotycznym, to koncentrat substancji niezbędnych dla utrzymania i przedłużenia życia. Zawiera: białka, aminokwasy, cukry, lipidy, dużą ilość witamin, mikroelementy, hormony.

Wskazania:
Okresy zdrowienia, stany wyczerpania i zmęczenia połączone ze spadkiem napędu psychoruchowego, niedobory witaminowe oraz osłaniająco przy leczeniu antybiotykami.

Wosk

Wosk pszczeli jest to wydzielina gruczołów woskowych znajdujących się na brzusznej stronie pszczoły robotnicy. Największy rozwój gruczołów woskowych przypada na okres od 12 do 18 dnia jej życia, następnie gruczoły te ulegają uwstecznieniu. Wosk pszczeli w temperaturze pokojowej jest ciałem stałym, barwy od jasnożółtej, zielonożółtej, pomarańczowej do ciemnobrązowej. Zapach jest podobny do aromatu miodu

Oprócz zastosowania w pszczelarstwie wykorzystywany jest też w przemyśle i lecznictwie. Świece czysto-woskowe z wosku pszczelego charakteryzują się przyjemnym wyglądem czystego produktu natury, najszlachetniejszego pochodzenia. Spalają się bezdymowo, rozsiewając w pomieszczeniu zapach czystości, a po pewnym czasie – delikatny zapach miodu.

Jad

Produkują go pszczoły – robotnice i pszczoła-matka. Trutnie pozbawione są tej zdolności. Jad powstaje w gruczołach jadowych mieszczących się w tylnej części odwłoka i gromadzony jest w zbiorniku jadowym. Zbiornik ten może zawierać ok. 80 mikrogramów jadu. Pszczoła-matka produkuje jad całe życie, natomiast pszczoła-robotnica od 2 do 20 dnia życia. Jad służy do obrony. Po użądleniu człowieka do skóry przedostaje się ok. 12 mikrogramów jadu. Jest substancją bezbarwną, wodnistą, o silnym działaniu biotycznym. Jad pszczeli, pod względem biotycznym, to koncentrat enzymatyczno-hormonalny.

Wskazania i przeciwwskazania:

Podstawowym przeciwwskazaniem do stosowania jadu pszczelego jest indywidualna nadwrażliwość na ten produkt. Leczenie przy użyciu jadu należy prowadzić według zaleceń lekarza i pod jego nadzorem. Jadu pszczelego nie stosuje się u dzieci poniżej 5 lat, u osób powyżej 70 roku życia, u kobiet w ciąży i okresach osłabienia organizmu. Najstarszym sposobem leczenia są użądlenia przez pszczoły najczęściej zewnętrznych powierzchni ud i ramion – razem około 30 użądleń w czasie jednego pełnego cyklu leczenia poczynając od użądlenia jednej pszczoły, a w ciągu następnych dni zwiększa się stopniowo ilość użądleń. Inne metody podają nawet 180 – 200 użądleń w trakcie jednego cyklu leczenia. Współczesne metody leczenia polegają na wstrzyknięciu standaryzowanych, jałowych preparatów jadu pszczelego podskórnie w okolice ogniska chorobowego. Jad pszczeli można wprowadzać także pod skórę przy pomocy prądu elektrycznego o małym natężeniu lub energii ultradźwiękowej (elektroforeza lecznicza lub fonoforeza). Jad pszczeli w maściach i mazidłach stosuje się wcierając w bolące miejsca rano i wieczorem.

W Polsce nie produkuje się preparatów na bazie jadu pszczelego.

Produkty pszczele w lecznictwie, naukowcy uważają …

Naukowcy z Chorwacji uważają, że produkty wytwarzane przez pszczoły, jak miód, propolis (kit pszczeli), mleczko pszczele, a nawet jad pszczeli, mogą znaleźć zastosowanie w leczeniu i prewencji nowotworów.

Propolis i zawarty w nim kwas kawowy znacznie ograniczały wzrost guzów podskórnych i sprzyjały dłuższemu przeżyciu zwierząt. Miód podawany przed wstrzyknięciem komórek nowotworu hamował przerzuty raka. Wstrzykiwanie mleczka pszczelego również znacznie ograniczało tworzenie przerzutów.

Z kolei wstrzykiwanie jadu pszczelego bezpośrednio do guza, powodowało zmniejszenie jego rozmiarów i opóźnienie wzrostu. Myszy, którym wstrzykiwano jad żyły ponadto dłużej od nieleczonych rówieśniczek.

Produkty pszczele są źródłem cennych substancji odżywczych (jak białka, tłuszcze czy węglowodany), ale też witamin (np. z grupy B), różnych pierwiastków (potas, wapń, żelazo, magnez). W kicie zawarte są na przykład flawonoidy roślinne – związki doskonale neutralizujące wolne rodniki oraz różne kwasy i żywice. Maja one działanie odkażające, przeciwzapalne, odtruwające, regenerujące, a ponadto wzmacniają odporność.

Jednak mechanizm przeciwnowotworowego działania produktów pszczelich nie jest na razie znany. Autorzy spekulują, że być może wywołują one apoptozę komórek raka, czyli programowaną, samobójczą śmierć, mogą też wpływać na nie toksycznie lub pobudzać układ odporności do walki z nimi.

Zdaniem badaczy, ich wyniki wskazują, że produkty pszczele mogą znaleźć zastosowanie w leczeniu chorób nowotworowych, mogą też dawać dobre wyniki w ich prewencji. Dr Orsolic uważa, że celowe byłoby sprawdzenie na pacjentach terapii, która polegałaby na połączeniu leków chemioterapeutycznych z miodem lub propolisem.

Polecamy również przeczytać:

zasady zdrowego stylu życia
niedobory witaminy d
urynoterapia, picie moczu
apiterapia
przetłuszczające się włosy, skuteczne metody
ile kosztuje strona internetowa
olejek jojoba na twarz
obiektywy m42